De (weg)gebruiker
Amelisweerd is een klein landgoed in het midden van Nederland. Het is al jarenlang een onderwerp van discussie vanwege de snelweg die er naast loopt. In het verleden ontstonden veel protesten over de verbreding van deze snelweg, en ook in 2024 staat een nieuwe verbreding op de politieke agenda.
In opdracht van het Huis van Betekenis onderzochten 5 tekenaars de relatie tussen mens en natuur in Amelisweerd in het project ‘Ameliswaardig’. Iedere tekenaar kreeg zijn eigen thema: het bos, de boeren, de geschiedenis en de politiek. Mijn thema was de (weg)gebruiker.
Weggebruikers zijn niet alleen mensen die over het asfalt rijden. Wat beweegt zich nog meer op en onder de grond, in het water, en door de lucht? En hoe verhouden die gebruikers zich tot elkaar? De afgebeelde dieren, planten, mensen en voertuigen in mijn ‘soortenkaart’ zijn representatief voor de verschillende gebruikers van dit specifieke gebied. De conclusie is duidelijk: we delen deze omgeving samen, ieder met zijn eigen belangen, en moeten gezamenlijk tot oplossingen komen.
Naast een ‘soortenkaart’ maakte ik ook datavisualisaties op basis van data van en interviews met: Rijkswaterstaat, Transport en Logistiek Nederland, actievoerders en het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek). In totaal tekende ik 3 gespreksverslagen en 6 datavisualisaties waarin ik naast de feiten en cijfers ook wil laten zien dat de mens en natuur met elkaar verbonden zijn.
Draaischrijf van Nederland
In een interview met de omgevingsmanager van Rijkswaterstaat komen de voordelen van het verbreden van de snelweg naar voren. Er komt meer capaciteit, het is veiliger, er komt meer groen en minder geluid. Het is de taak van de omgevingsmanager om te luisteren naar de verschillende geluiden binnen de samenleving.
Rijkswegen (voertuigen per uur): de snelweg bij Amelisweerd wordt gezien als de draaischijf van Nederland en is onmisbaar voor de verkeersdoorstroom. Rond Utrecht rijden de meeste voertuigen. De krioelende voertuigen zijn vergelijkbaar met een mierennest.
Verkeersdoden (provincie Utrecht): Onderzoek van Rijkswaterstaat toont aan dat een bredere snelweg de verkeersveiligheid verhoogt. Echter, dit gaat ten koste van de kenmerkende zomereiken in het hiervoor te kappen bos.
Het moet wel blijven rijden
In een (digitaal) interview met de branchevereniging Transport en Logistiek Nederland blijkt dat de vrachtwagenchauffeurs meer overeenkomsten hebben met de klimaatklever (milieuactivist die zichzelf vastplakt aan het asfalt) dan je zou denken. Ook de branchevereniging wil meer mensen in het OV zodat er minder CO2-uitstoot is omdat je zonder files efficiënter kan rijden.
File (maatschappelijke kosten): Files kosten geld en belemmeren economische groei. Dit argument ‘brood op de plank’ wordt vaak aangehaald in de politiek als rechtvaardiging voor de verbreding.
Transport (bijdrage economie): Transport heeft een grote bijdrage aan de economie. De getallen zijn gevisualiseerd aan de hand van de grootte van de vogels die in het gebied van het te kappen bos leven.
Nabijheid
Er is een documentaire gemaakt over de twee boegbeelden die zich al vanaf het begin sterk hebben gemaakt om het bos bij Amelisweerd te behouden. Als oplossing noemen ze ‘Nabijheid’. Door o.a. minder te reizen, lokale producten te kopen en minder te consumeren, kan de noodzaak voor een snelwegverbreding verdwijnen.
Wegen (in Nederland): Deze visualisatie laat zien hoeveel kilometers aan wegen Nederland telt. Ik vermoed dat voor de aanleg van nieuwe wegen vaak bomen moeten wijken.
Transport (bijdrage CO2-uitstoot). De bijdrage van de transportsector aan de CO2-uitstoot is groot. In de datavisualisatie is onderscheid gemaakt tussen transport over land, water en door de lucht. In het beeld zie je het landhuis Oud Amelisweerd.
